Geleneksel Taş Değirmen

Biz, toplanan zeytinleri birbirini ezmeyecek şekilde, sepetlerde taşıyoruz ve günlük toplanan zeytinler aynı gün değirmene gidiyor. Zeytin hasadı ile sıkılması arasındaki sürenin kısalığı ürün kalitesini belirlemekte. Çünkü zeytin, hasat sonrası gerek bekleme şartları gerekse süresi ile fermante olmaya başlar, bu da asit oranının artmasına sebep olur.

Geleneksel Taş Değirmen’de taşla kırma ve doğal torbalar içerisinde sıkıştırma yöntemiyle zeytinyağı elde edilir.

Ne yazık ki geleneksel yöntemlerle çalışan fabrika artık elin parmaklarıyla sayılıyor. Diğer yöreleri bilemem ama Kaz Dağları’nda durum bu.

Taş değirmende zeytin kırma yaklaşık 4000 yıldır yapılagelen en mükemmel yöntem. Genellikle meşeden yapılma kocaman bir fıçının içerisindeki büyük taş parçalarının dönmesiyle zeytin kırılıp eziliyor, hamur haline geliyor. Ardından doğal liften yapılma torbalara konan hamur, sıkıştırılarak sıkma işlemine hazır hale geliyor.

Adam gücü ile çalışan, el emeği gerektiren bir yöntem bu. İzlediğiniz zaman hayranlıkla kalakıyorsunuz. Torbaların doldurulması, üst üste çok muntazam şekilde istiflenmesi güç kuvvet gerektiriyor. Ne yazık ki artık bu tip geleneksel tesislerde çalışacak insan bulmak da kolay değil. Dedelerinden kalma taş değirmeni son dönemde ailenin gençlerinin bu işi üniversite seviyesinde okuyup ele aldığı bilinçli bir taş değirmenle çalışma şansı yakaladık. Onlar da yaptıkları işten keyif alıyor, daha iyi ürün çıkarma çabasındalar. İyi ki hala bu tip insanlar değerlerimize sahip çıkıyor…

Zeytinyağı soğukta donar ancak oda sıcaklığında beklediğinde kalitesi bozulmadan tekrar sıvı haline döner. Dolayısıyla zeytinyağı buzdolabına konmaz. Karanlık ve serin bir yerde gün ışığına maruz kalmadan saklanması doğrudur. Özellikle koyu renkli şişelerde muhafaza edilmesinin sebebi budur.